Project Sterrenkunde, leerkracht

Doel:

(De tekst is van begin 1996!)
Na.v. een onderwerp dat altijd tot de verbeelding spreekt, ervaring op doen met het werken op de computer. Het gaat vooral om de oefening in het verkrijgen van informatie.
In de toekomst wordt het vinden van kennis misschien nog wel belangrijker dan het hebben van kennis. Dit sterrenkundeproject, de pagina's die daarbij horen en de links naar ruimtevaartorganisaties vormen het begin van een manier van werken die over tien jaar op school misschien heel normaal zal zijn.

De mogelijkheden van dit project zijn:

Opbouw:

Het project is geschikt voor de groepen 6 t/m 8

Tijdsduur:

Variabel, een aantal uren in één week bijvoorbeeld. Gezien de aard van het onderwerp is het niet ondenkbaar dat er een moment op de avond in gaat zitten.
Vanwege de donkere avonden is dit project het best uit te voeren van oktober t/m half maart.

Voorbereiding leerkracht.

N.B. Deze onderwerpen zijn in de eerste plaats voor de leerlingen geschreven

  • Bureau 'de Koepel', Utrecht tel. 030-2311360 dekoepel@knoware.nl

    Overzicht

    Het project kan m.i. het best worden gestart met behulp van een amateur sterrenkundige, die de kinderen door een kijker kan laten turen.
    Dit hoeft niet 's avonds te gebeuren, want met een sterrenkijker is het ook mogelijk om op een zonnige dag de zon te projecteren op een schermpje. Als er zonnevlekken op het oppervlak van de zon aanwezig zijn, kunnen die heel goed worden waargenomen.
    De ingeschakelde amateur kan eventueel ook eens zijn kijker op een aards object richten, zodat de kinderen kunnen zien hoeveel zo'n kijker eigenlijk vergroot. En dat is behoorlijk!
    De mooist denkbare start van dit project is natuurlijk een sterrenkunde 'show' met behulp van een of meer sterrenkunde amateurs, die op een heldere avond kinderen (en eventueel ouders) laten kijken door een of meer telescopen.
    Verderop staat een lijst met afdelingen van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (NVWS). Deze afdelingen zijn altijd bereid om een avond voor een school te verzorgen. Het doel van de NVWS is immers het populariseren van weer- en sterrenkunde.
    Wie het geluk heeft in de buurt van een Volkssterrenwacht te wonen, kan ook daarop een beroep doen. Ook daarvan is een lijst opgenomen.
    Als dat ook niet mogelijk is, dan is het misschien wel een aardig idee om 's avonds samen met de kinderen naar de sterrenhemel te kijken en te proberen de sterrenbeelden te ontdekken die op kaarten staan.
    Ik heb zelf vaak cursussen sterrenkunde gegeven voor een publiek van 13 tot 80 jaar en mijn ervaring is, dat de deelnemers juist die ene avond altijd het leukst vonden, waarop we naar buiten gingen en de namen van de sterrenbeelden gingen leren.
    Met onze basisschool kindertjes zal dat niet anders zijn. Sterrenbeelden krijgen namen en zeg het zelf.... dan bestaan ze ook!
    Maar hoe kom je nu aan de namen van de sterrenbeelden?
    In veel sterrenkundeboeken staan kaartjes die op een bepaalde tijd van het jaar geldig zijn. De sterrenhemel draait immers (nou ja, de aarde draait dus...). Daarom ziet die sterrenhemel er dus elke maand anders uit. Na een jaar is alles weer in orde, want na precies een jaar zie je dezelfde sterrenhemel. Om even concreet te zijn: De sterrenhemel van 1 februari 1995 is dezelfde als van 1 februari 1996.

     De werkwijze is uiterst eenvoudig: Zet de datum tegenover de tijd, en de sterrenhemel van dat moment is te zien.
    Deze schijf is eventueel te bestellen bij:
    Rob Walrecht Productions, Fuutstraat 6, 3815 JP Amersfoort
    tel 033-4755543, en kost € 11,95 inclusief verzendkosten
    giro 32 89 044
    Zie ook www.walrecht.nl  voor andere materialen.

    Tip
    Op de kijkavond kunnen we ook nog wel plezier hebben van een gewone verrekijker. Als je niet aan een statief kunt komen, is de verrekijker misschien wel met wat postelastieken aan een plank of huishoudtrapje te bevestigen.
    Zelfs met zo'n gewone verrekijker is er al veel meer te zien dan met het blote oog. Met een 7 x 50 kijker kunnen de vier grote manen van Jupiter als stipjes gezien worden.
    In de periode oktober-maart is in elk geval een aantal sterrenbeelden altijd goed te zien:


    De Grote Beer is niet in zijn geheel goed te zien. Een bekend gedeelte is echter het 'steelpannetje'. De voorkant van dat steelpannetje (dus de andere kant van het 'handvat'), wijst naar een ster, die tamelijk alleen staat: de Poolster.
    Sterrenkundeboeken uit de bibliotheek laten dit vaal heel duidelijk zien.
    Als Orion en de Grote Beer eenmaal gevonden zijn, is het niet zo moeilijk om daarvan uitgaand, ook andere sterrenbeelden te vinden.
    Na het sterrenkundeavondje (zeker doen!) kun je de volgende morgen nog even napraten over wat er de vorige avond allemaal te zien was. Eventueel kan er een woordspin op het bord gezet worden, zodat de leerlingen ook een visuele neerslag van alle woorden te zien krijgen.

  • NVWS afdelingen Nederland

    NVWS
    p/a Stichting de Koepel, Zonnenburg 2, 3512 NL Utrecht. Fax 030 2342852. Telefoon 030 2311360 en bezoek maandag - vrijdag, 9.30 - 16.30 uur. E-mail: dekoepel@isio.nl.

    ALKMAAR
    Alkmaarse Weer- en Sterrenkundige Vereniging "Metius". Buwitsacker 6, 1902AM Castricum. Contact tel.: 0251 654364 E-mail: WM.Visser@hccnet.nl Home page: http://home.zonnet.nl/metius

    AMERSFOORT
    Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, afdeling Amersfoort. Appelsestraat 18, 3862PH Nijkerk. Contact tel.: 033 4559616 E-mail: slooten@worldonline.nl Home page:
    http://www.publiekssterrenwacht.nl/

    AMSTERDAM
    Amsterdamse Weer- en Sterrenkundige Kring, afdeling Amsterdam van de NVWS. VSA, Nieuwe Teertuinen 17, 1013LV Amsterdam. Contact tel.: 020 6238717 (Volksstw. A'dam) E-mail: vsa@intouch.nl Home page: http://vsa.intouch.nl

    ARNHEM
    Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, afdeling Arnhem. Bosllaan 56, 6652GH Druten. Contact tel.: 0487 518013 06 11198240 E-mail: ro.meer@hi.nl

    BREDA
    Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, Afdeling Breda. Bergsestraat 21, 4635RD Huijbergen. Contact tel.: 0164 642391 E-mail: A.Suykerbuyk@wxs.nl Home page: http://home.planet.nl/~asuyker/nvws

    DELFT
    NVWS Afdeling Delft. Gaagweg 24, 2636AJ Schipluiden. Contact tel.: 015 3808624 E-mail: kago@xs4all.nl

    DEN BOSCH
    Vereniging voor Amateur-astronomie "Galaxis" afdeling 's-Hertogenbosch e.o. NVWS. Mozartlaan 28, 5251HK Vlijmen. Contact tel.: 073 5113584 E-mail: avbeem@hetnet.nl

    DEN HAAG
    Afdeling 's-Gravenhage van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. Kanaalweg 27, 2584CE Den Haag. Contact tel.: 070 3541313 E-mail: info@nvwsdenhaag.nl, Home page: http://www.nvwsdenhaag.nl

    DEN HELDER
    Zenit, Den Helder. George Gershwinstraat 169, 1544NX Zaandijk. Contact tel.: 075 6403888 E-mail:  info@zenit-dh.nl  Homepage: http://www.zenit-dh.nl/ 

    DONGEMOND
    Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Newton, Dongemond. Steurstraat 46, 4285XG Woudrichem. Contact tel.: 0183 302223

    DORDRECHT
    Afdeling Dordrecht van de Ned. Ver.v. Weer- en Sterrenkunde "Christiaan Huygens". De Wiel 134, 3361TD Sliedrecht. Contact tel.: 078 6159437 E-mail: huygens@evenement.net Home page: http://www.evenement.net/~huygens

    EINDHOVEN
    Eindhovense Weer- en Sterrenkundige Kring, afd. Eindhoven en omstreken v.d. NVWS. Burg. Mollaan 8, 5582CK Waalre. Contact tel.: 040 2214355 E-mail: jo.haagen@wxs.nl Home page: http://www.dse.nl/ewsk

    FRIESLAND
    Afdeling Friesland van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. Valeriaan 61, 8446BC Heerenveen. Contact tel.: 0513 623794 E-mail: K.K.Keimpema@wxs.nl

    GOOI
    Afdeling 't Gooi van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. Diependaalsedrift 20, 1213CP Hilversum. Contact tel.: 035 6215168 E-mail: gerardpeet@hetnet.nl Home page: www.wpshetgooi.nl

    GRONINGEN
    Groninger Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. Israelstraat 5, 9801EH Zuidhorn. Contact tel.: 0594 504902 E-mail: g.kuipers@ict.azg.nl

    HAARLEM
    Haarlemse Weer- en Sterrenkundige Kring. Willem de Zwijgerlaan 24, 2012SC Haarlem. Contact tel.: 023 5479494 E-mail: nicorol@zonnet.nl Home page: http://www.astro.rug.nl/~nvws/haarlem/

    LEIDEN
    Leidse Weer- en Sterrekundige Kring. Vederwier 9, 2318AA Leiden. Contact tel.: 071 5216577 E-mail: PIETE095@wxs.nl

    MIDDEN-LIMBURG
    Vereniging voor Sterrenkunde Midden-Limburg. H. Hermanslaan 161, 6162GE Geleen. Contact tel.: 046 4754235 E-mail: info@vsml.nl Home page: http://www.vsml.nl

    NIJMEGEN
    Centaurus A, Nijmeegse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. De Gildekamp 10-11, 6545KA Nijmegen. Contact tel.: 024 3783510 E-mail: hajedegroot@hetnet.nl

    NOORD-DRENTHE
    Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Noord-Drenthe. Esakkers 18, 9468BD Annen. Contact tel.: 0592 272563 E-mail: N.B.Hogeveen@hetnet.nl Home page: http://www.astro.rug.nl/~nvws/ndrenthe/

    ROTTERDAM
    "Euroster", Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, Rotterdam. Leklaan 6, 2987EK Ridderkerk. Contact tel.: 0180 419345 E-mail: jostieleman@planet.nl Home page: http://fly.to/euroster

    SPIJKENISSE
    Vereniging Amateurastronomen Spijkenisse. Boomgaard 34, 3264TC Nieuw Beyerland. Contact tel.: 0186 693355

    TRIANGULUM
    Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde "Triangulum", Apeldoorn, Deventer, Zutphen. Hoge Hondstraat 81, 7413CE Deventer. Contact tel.: 0570 622790 E-mail: clklaver@zonnet.nl Home page: http://go.to/Triangulum

    TILBURG
    Astronomische Vereniging Wega, Tilburg. Willibrordusstraat 26, 5175AL Loon op Zand. Contact tel.: 0416 362097 E-mail: Jan.Heijda@iae.nl

    TWENTE
    Afdeling Twente van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. Boekweitstraat 32, 7545XG Enschede. Contact tel.: 053 4326066

    UTRECHT
    Sterrenkundige Kring "Minnaert", Utrecht. Barbierstraat 300, 4204TM Gorinchem. Contact tel.: 0183 629018

    VENLO
    Weer- en Sterrenkundige Vereniging "Jean Delsing" - NVWS afdeling Venlo. Boerenweg 32, 5944EK Arcen. Contact tel.: 077 4731347 E-mail: hrutten@plex.nl Home page: http://home.plex.nl/~gottm/nvwsvenlo/nvws.html

    OOSTELIJK WEST-FRIESLAND
    Orion. Keizerskroonweg 155, 1611DH Bovenkarspel. Contact tel.: 0228 519361 (na 18.00 uur)

    ZAANSTREEK
    Weer- en Sterrenkundige Kring Zaanstreek. Postbus 43, 1520AA Wormerveer. Contact tel.: 075 6427600 Home page: http://www.sterrijk.com/nvwszaanstreek

    ZUID-DRENTHE
    Vereniging voor Amateursterrenkunde Zuid-Drenthe. Veenhoeksweg 1, 7891NW Klazienaveen. Contact tel.: 0522 461693 E-mail: W.J.Boerman@zonnet.nl Home page: http://www.technoplus.nl/vas/

    ZUID-LIMBURG
    Galileo, Afdeling Zuid-Limburg van de NVWS. Drieoortsput 66, 6417PN Heerlen. Contact tel.: 045 5423545 E-mail: info@nvws-galileo.org Home page: http://www.nvws-galileo.org

    ZWOLLE
    Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Thales, Zwolle. Eendrachtstraat 65, 8012VW Zwolle. Contact tel.: 038 4235071 mailto:sjvdwal@hotmail.com

    Terug naar het overzicht

    Volkssterrenwachten Nederland

    Almere
    Stichting Sterrenwacht Almere, Plein 44-46, 1354 LJ Almere, tel. 0320-264942.

    Amersfoort
    Publiekssterrenwacht Schothorst, Schothorsterlaan 27, 3822 NA Amersfoort, tel. 033-4559616. Postadres: Kootwijkerzand 9, 3823 ZB Amersfoort. Website

    Amsterdam 
    zie locatie Almere, postadres Vogelenzangstraat 18-2, 1058 SR Amsterdam. Website

    Asten*
    Jan Paagman Sterrenwacht, Ostaderstraat 28, 5721 WC Asten, tel. 0493-696956. Website

    Burgum*
    Streekmuseum en Volkssterrenwacht Burgum, M. van Coehoornweg 9, 9251 LV Burgum, tel. 0511-463295. Postadres: De Bergh 1, 9251 BG Burgum, tel. 0511-465544. Website

    Bussloo*
    Volkssterrenwacht Bussloo, Busslooselaan 4, 7383 RP Voorst (Gld), tel. 0571-262006. Postadres: Boerhaavelaan 78, 6961 ZW Eerbeek. Website

    De Koog(Texel)
    Volkssterrenwacht De Jager, Ecomare, Ruyslaan 92, De Koog, tel. 0222-314747. Post: Duinreep 9, 1791 HP Den Burg, tel. 0222-314259.

    Dordrecht
    Volkssterrenwacht Mercurius, Baanhoekweg 75, 3313 LP Dordrecht, tel. 0184-490660. Postadres: Ranonkeldreef 15, 3355 RG Papendrecht, Website

    Dwingeloo
    Planetron en Volkssterrenwacht Drenthe, Drift 11b, 7991 AA Dwingeloo, tel. 0521-593535. Website

    Eindhoven*
    Dr. A.F. Philips Sterrenwacht Eindhoven, Alberdinck Thijmlaan 3, 5615 EB Eindhoven, tel. 040-2214355. Postadres: P. Haagen, Burg. Mollaan 8, 5582 CK Waalre, tel. 040-2118409. Website

    Enschede
    Volkssterrenwacht Coenraad ter Kuile, M.H. Tromplaan 19, 7511 JJ Enschede, tel. 053-4807680. Website

    Geldrop*
    Volkssterrenwacht Strabrecht, Grote Bos 2, 5666 AZ Geldrop, tel. 040-2863823. Website

    Haarlem*
    Volkssterrenwacht Copernicus, Tetterodeweg 27, 2051 EG Overveen, tel. 023-5383339/5384656. Postadres: Postbus 2507, 2002 RA Haarlem, tel. 023-5383339. Website

    Heerenveen*
    Sterrenwacht Io, Valeriaan 61, 8446 BC Heerenveen, tel. 0513-623794. Website

    Heerewaarden
    Sterrenwacht Maasdriel, Buitenpad, Heerewaarden. Contactadres: G. Schalk, Hogestraat 7, 6624 BA Heerewaarden, tel. 0487-571544.

    Heerhugowaard*
    Volkssterrenwacht Saturnus, Van Veenweg 98, 1701 HH Heerhugowaard. Postadres: Fr. Halsstraat 4, 1701 JL Heerhugowaard, tel. 072-5745323. Website

    Heerlen
    eXplorion Limburgs Science Center, Schaapskooiweg 95, 6414 EL Heerlen, tel. 045-5630101. Website

    Heesch*
    Sterrenwacht Halley, Halleyweg 1, 5383 KT Heesch, tel. 0412-454999 of 452383. Postadres: Postbus 110, 5384 ZJ Heesch. Website

    Hellendoorn
    Sterrenwacht Hellendoorn, Ommerweg 13a, 7447 RA Hellendoorn, tel. 0548-621337 (na 19.00 uur). Postadres: Kervel 1, 7443 GT Nijverdal. Website

    Hoeven*
    Sterrenwacht Quasar, Bovenstraat 89, 4741 SK Hoeven, tel. 0165-502439 of 502493. Website

    Lattrop
    Cosmos Sterrenwacht, Frensdorferweg 22, 7635 NK Lattrop, tel. 0541-229700. Website

    Leiden
    Leidse Sterrewacht, contactpersoon: J.H. Odekerken, Provincialeweg West 75, 2851 EK Haastrecht, tel. 0182-524984. Website.

    Lochem*
    Volkssterrenwacht Phoenix, Vordenseweg 6, 7241 RL Lochem, tel. 0573-254940. Website

    Middelburg
    Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen, Herengracht 52, 4331 PX Middelburg, tel. 0118-638018. Website

    Nijmegen
    Sterrenwacht Nijmegen (Ruimtevaart- en Sterrenkundecentrum Saturnus), Krekelstraat 10, Nijmegen, tel. 024-3565283. Postadres: Gitaarstraat 5, 6544 XA Nijmegen. Tel. 024-3778815. Website

    Oostzaan*
    Volkssterrenwacht Vesta, Zuideinde 195-197, 1511 GD Oostzaan, tel. 075-6843148 of 6845039. Website

    Rijswijk*
    Volkssterrenwacht Rijswijk, P. Voûtestraat 389a, 2286 VB Rijswijk (Z.H.), tel. 070-3963649. Postadres: Ds. Heldringlaan 35, 2285 VP Rijswijk. Website

    Spijkenisse
    Sterrenwacht Tweelingen, Park Waterland, Spijkenisse. Postadres: Boomgaard 34, 3264 TC Nieuw-Beyerland, tel. 0186-693355.

    Utrecht
    Museum Sterrenwacht Sonnenborgh, Zonnenburg 2, 3512 NL Utrecht, tel. 030-2302818. Website

    Zevenaar*
    Volkssterrenwacht Corona Borealis, Willem Kloosstraat 25, 6901 LH Zevenaar, tel. 055-3551044. Postadres: Schuttersweg 143, 7314 GL Apeldoorn, tel. 055-3551044. Website

    De met een sterretje (*) aangeduide sterrenwachten zijn lid van de Landelijk Samenwerkende Publiekssterrenwachten (LSPS).

    Terug naar het overzicht

    Planetaria en exposities in Nederland

    Artis Planetarium, Plantage Kerklaan 38-40, 1018 CZ Amsterdam. Tel. 020-5244400 of 5233452. Open: dagelijks van 9 tot 17 uur.

    Omniversum, Pres. Kennedylaan 5, 2517 JK Den Haag, tel. 070-3545454.

    Planetron, Drift 11b, 7991 AA Dwingeloo, tel. 0521-593535.

    Apollo Reizend Planetarium, p/a Gooimeerstraat 28, 8226 JH Lelystad, tel. 0320-255551.

    Eise Eisinga Planetarium, Eise Eisingastraat 3, 8801 KE Franeker, tel. 0517-393070.

    Achterhoeks Planetarium, Steenderen, tel. 0575-451371.

    Oldeman Planetarium, Oudheiskamer, Molen op den Oord, Ommen, tel. 0529-453487.

    Pieterse Planetarium, zie volkssterrenwacht Jan Paagman.

    Zeeuws Planetarium, Arnemuiden, tel. 0118-603329.

    Planetarium en ruimtevaartcentrum 'In de Kruittoren', Nijmegen, tel. 024-6419929 of 0412-630312.

    Noordwijk Space Expo, Keplerlaan 3, Postbus 277, 2200 AG Noordwijk, tel. 071-3646460.

     

    Volkssterrenwachten en planetaria in België

    Volkssterrenwachten

    AstroLAB Iris
    Verbrandemolenstraat 5
    B-8902 Zillebeke (Ieper)
    +32 (0)57/20.03.87
    Fax: +32 (0)57/20.30.06
    info@astrolab.be
    Limburgse Volkssterrenwacht (Europlanetarium)
    Planetariumweg 19
    B-3600 Genk
    +32 (0)89/30.79.90
    Fax: +32 (0)89/30.79.91
    planetarium@europlanetarium.com
    Observatoire de Sivry ( C.P.E.N.)
    Centre Scientifique Fleurus-Sivry
    route de Mons 52
    B-6470 Sivry-Rance
    +32 (0)60/45.51.28
    Fax: +32 (0)60/45.61.42
    amicale.cscientfs@gate71.be
    RUG Volkssterrenwacht Armand Pien
    Universiteit Gent (RUG)
    Rozier 44
    B-9000 Gent
    +32 (0)9/264.41.68
    Fax: +32 (0)9/264.41.68
    info@rug-a-pien.be
    Volkssterrenwacht Beisbroek
    Zeeweg 96
    B-8200 Brugge 2
    +32 (0)50/39.05.66
    Fax: +32 (0)50/39.32.44
    info@beisbroek.be
    Volkssterrenwacht Mira
    Abdijstraat 22
    B-1850 Grimbergen
    +32 (0)2/269.12.80
    Fax: +32 (0)2/269.10.75
    info@mira.be
    Volkssterrenwacht Urania
    Jozef Mattheessensstraat 60
    2540 Hove
    +32 (0)3/455.24.93
    Fax: +32 (0)3/454.22.97
    info@urania.be

    Planetaria

    Europlanetarium
    Planetariumweg 19
    B-3600 Genk
    +32 (0)89/30.79.90
    Fax: +32 (0)89/30.79.91
    planetarium@europlanetarium.com
    Planetarium Zoo
    KMDA
    Educatieve dienst ZOO
    Koningin Astridplein 26
    B-2018 Antwerpen
    +32 (0)3/202.45.50
    Fax: +32 (0)3/202.45.87
    planetarium@zooantwerpen.be

     

    Planetarium Beisbroek
    Volkssterrenwacht Beisbroek

    Zeeweg 96
    8200 Brugge
    +32 (0)50/39.05.66
    Fax: +32 (0)50/39.32.44
    info@beisbroek.be
    Planetarium Brussel
    Boechoutlaan 10
    B-1020 Brussel
    +32 (0)2/474.70.60
    Fax: +32 (0)2/478.30.26
    planetarium@oma.be

     

    Planétarium de Liège
    avenue de Cointe 5
    B-4000 Liège
    +32 (0)4/253.35.90
    sal@astro.ulg.ac.be
    Planétarium du C.P.E.N.
    Centre Scientifique Fleurus-Sivry
    route de Mons 52
    B-6470 Sivry-Rance
    +32 (0)60/45.51.28
    Fax: +32 (0)60/45.61.42
    amicale.csientfs@gate71.be

    Zie voor meer adressen en plaatselijke afdelingen: http://www.urania.be/adressen.php 

    Terug naar het overzicht

    Op de pagina 'Wat kunnen de leerlingen allemaal doen?' staan alle onderdelen van het programma uitgebreid vermeld.
    Op de pagina 'Afsluiting' is te zien hoe het project is af te sluiten aan het eind van desterrenkundeweek.

    introductiepaginaTerug naar de introductie pagina